Jesteśmy właścicielami terenu w Szkotowie, na Mazurach, na którym niegdyś znajdował się młyn wodny. Obecnie prowadzimy projekt mający na celu rewitalizację młynowiska. W wyniku wstępnych prac badawczych (inwentaryzacji młynów w gminie Kozłowo, wstępnych badań historycznych i terenowych) zidentyfikowaliśmy obszar dawnego młyna. Przeprowadziliśmy badania archeologiczne, które ujawniły drewnianą konstrukcję zrębową – fundamenty zabudowań młyńskich. Datowania dendrochronologiczne określiły wiek odsłoniętych fundamentów na początek XVIII wieku. Młyn działał prawdopodobnie do początku XIX wieku. Znaleziona ceramika i zabytki metalowe (monety, fragmenty biżuterii, dewocjonalia i guziki) pozwoliły ocenić początek działalności młyna na XIV-XV wiek. Odsłonięte relikty są unikatowym w skali województwa znaleziskiem – jest to najstarszy znany młyn na Warmii i Mazurach. Obok młyna odsłonięto także fragment brukowanego podłoża – prawdopodobnie są to pozostałości zabudowań gospodarczych, odnalezione elementy ceramicznego pieca pozwala przypuszczać że była to kuchnia.
Młyn przez 200 lat należał do posiadłości sławnego rodu Kostków, z którego pochodził św. Stanisław Kostka, a także Jan Kostka – dwukrotny kandydat do tronu. O historii samego młyna źródła mówią niewiele. Zagadkowy zapis nazwy młyna z XVIII-wiecznej mapy – Scottau Muhle Patorra I., wskazuje na prawdopodobne powiązania obiektu z odległym Półwyspem Iberyjskim. Patorra to nazwisko popularne w Katalonii – być może stamtąd pochodził młynarz.
Stanowisko archeologiczne zostało zabezpieczone. Dzięki przeprowadzonym badaniom i przy współpracy z konserwatorem zabytków możliwe będzie zrekonstruowanie młyna i zagospodarowanie go na potrzeby rozwoju agroturystyki oraz promocji historii i kultury okolicy.
Poszukujemy partnerów zajmujących się odbudową obiektów zabytkowych oraz realizujących programy odtwarzania dawnego dziedzictwa gospodarczego Warmii i Mazur.
Młynowisko Patorra - najstarszy znany obiekt młyński na Warmii i Mazurach
